TP.HCM đang hướng tới mục tiêu trở thành một siêu đô thị thông minh và bền vững vào năm 2050. Với dân số hơn 14 triệu người hiện nay, thành phố đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản trị, thích ứng và tăng cường sự tham gia của người dân trong quá trình chuyển đổi đô thị. Theo Chỉ số Thành phố Thông minh Toàn cầu (CIMI) năm 2025, TP.HCM xếp hạng 132 trên 183 thành phố toàn cầu, với điểm thấp trong các lĩnh vực quy hoạch (166), môi trường (162) và giao thông (130).
Nhận thức được thách thức và cơ hội, TP.HCM đang đẩy mạnh chuyển đổi số với kế hoạch phát triển thành phố thông minh và chiến lược Chuyển đổi số quốc gia. Các dự án như Saigon Sports City và Thủ Thiêm Eco Smart City đang được triển khai, cho thấy tiềm năng lớn của thành phố trong việc trở thành một đô thị thông minh. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản cần phải vượt qua, bao gồm vấn đề tài chính và pháp lý. Hiện tại, Việt Nam đang xếp thứ 19 toàn cầu về internet di động và thứ 35 về băng thông cố định, tạo nền tảng cho sự phát triển của hạ tầng số.
Để đạt được tầm nhìn 2050, TP.HCM cần có hành động quyết liệt trong thập kỷ tới. Thành phố cần ưu tiên phát triển giao thông công cộng, xây dựng nền tảng số và nâng cao năng lực nhân lực số. Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu và hạ tầng số là những yếu tố thiết yếu cho sự phát triển của đô thị thông minh. Tuy nhiên, hạ tầng thôi là chưa đủ; chuyển đổi thực sự đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ hơn trong tư duy lãnh đạo, tư duy thiết kế và thu hút nhân tài.
TP.HCM cũng cần có giải pháp thúc đẩy hợp tác công tư để thu hút nguồn lực phát triển giao thông đô thị. Để thu hút nguồn lực, thành phố cần có chính sách phù hợp như sandbox công nghệ, quỹ đổi mới và thủ tục tinh gọn. Hợp tác quốc tế, như với JICA, Mạng lưới Thành phố Thông minh ASEAN hay UN-Habitat, sẽ tạo thêm động lực cho thành phố trong việc đạt được mục tiêu.
Với tầm nhìn 2050, TP.HCM hướng tới trở thành trung tâm tài chính, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Việt Nam, có sức ảnh hưởng lớn trong khu vực. Việc hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu đã hình thành một đại đô thị thuộc nhóm lớn nhất Đông Nam Á. Thành phố kỳ vọng tái cấu trúc không gian đô thị theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development) gắn kết giao thông công cộng. Đến 2035, thành phố đặt mục tiêu phát triển khoảng 355 km đường sắt đô thị, kết nối trung tâm với các đô thị vệ tinh.
Lấy cảm hứng từ các thành phố như Tokyo (Nhật Bản) và Seoul (Hàn Quốc), TP.HCM hướng đến xây dựng các khu đô thị mật độ cao, thân thiện với người đi bộ và phân khu chức năng rõ ràng. Qua đó, thành phố mong muốn không chỉ phát triển về quy mô mà còn đảm bảo chất lượng cuộc sống cho cư dân và sự phát triển bền vững.
