Trong thời gian gần đây, việc lan truyền thông tin thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội đã trở thành một vấn đề đáng báo động. Nhiều người dùng mạng xã hội vô意 thức trở thành người vi phạm pháp luật khi đăng tải thông tin không chính xác, gây ra những hậu quả nghiêm trọng và ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.
Chính vì vậy, mỗi người cần ý thức rõ rằng mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung đăng tải trên mạng xã hội. Mới đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện thông tin cho rằng thủy điện Bản Vẽ, xã Yên Na, tỉnh Nghệ An bị vỡ. Thông tin này lan truyền nhanh chóng và khiến hàng trăm hộ dân hoảng loạn, bỏ chạy lên núi để phòng tránh lũ dâng. Tuy nhiên, thông tin này đã được xác minh là sai sự thật và Công an tỉnh Nghệ An đã nhanh chóng xử lý nghiêm trường hợp đăng thông tin sai sự thật.
Không chỉ vậy, một trường hợp khác là chị N đã đăng tải thông tin về việc con trai bị giữ tại một đồn biên phòng phía Campuchia. Tuy nhiên, qua xác minh của Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh, không có trường hợp nào như thông tin mà Facebook đã đăng tải.
Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật Kết Nối nhận xét, việc thông tin thất thiệt vỡ đập thủy điện Bản Vẽ đã gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác điều hành, ứng phó của chính quyền địa phương. Việc tạo ra và phát tán thông tin không có thật như ‘uống nước sâm rồi tỉnh dậy ở Campuchia’ cũng là một hành vi tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật.
Theo khoản 1, Điều 8, Luật An ninh mạng 2018, hành vi đưa thông tin sai sự thật lên mạng gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, người thi hành công vụ hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là hành vi bị nghiêm cấm.
Tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 37 Điều 1, Nghị định 14/2022/NĐ-CP quy định, cá nhân lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống có thể bị phạt tiền từ 10.000.000-20.000.000 đồng.
Mức xử phạt trên áp dụng đối với tổ chức vi phạm, nếu cá nhân vi phạm, mức phạt sẽ bằng 1/2 tổ chức. Ngoài ra, người vi phạm sẽ bị buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật.
Trong trường hợp hành vi này gây hậu quả nghiêm trọng, người đăng tải có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, theo Điều 331, Bộ luật Hình sự.
Đăng tin sai do cố ý hay vô ý đều bị xử phạt hành chính. Trong thời đại mạng xã hội phát triển, việc chia sẻ thông tin diễn ra nhanh chóng. Có những trường hợp cố ý tung tin giả để câu view, trục lợi nhưng cũng không ít người vô ý chia sẻ thông tin sai sự thật mà không hay biết.
Theo luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, về nguyên tắc chung, pháp luật có phân biệt mức độ lỗi (cố ý hay vô ý) khi xác định trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, đối với xử phạt hành chính thì pháp luật không xem xét yếu tố cố ý hay vô ý.
Với những trường hợp lỗi do vô ý, tức người chia sẻ không biết thông tin là sai, không có mục đích xấu, không mong muốn gây hại thông thường chỉ bị xử phạt hành chính. Tuy nhiên, dù cố ý hay vô ý, việc đăng tải thông tin sai sự thật đều ẩn chứa rủi ro pháp lý, thậm chí gây thiệt hại đến danh dự, uy tín, tài sản của người khác hoặc gây rối loạn xã hội.
Mỗi cá nhân khi sử dụng mạng xã hội cần có trách nhiệm kiểm chứng thông tin trước khi đăng tải, tránh vướng vào những rủi ro pháp lý không đáng có.
Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng khuyến cáo: ‘Mạng xã hội là không gian mở, nhưng không phải là vùng an toàn pháp lý. Việc đăng tải, chia sẻ thông tin trên mạng là một phần của quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, bất kỳ quyền nào cũng đi kèm trách nhiệm. Khi hoạt động trên không gian mạng, mỗi người cần ý thức rõ rằng: Mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung đăng tải.’
